Yilda kristallografiya, a kasr koordinatalar tizimi a koordinatalar tizimi unda qirralarning birlik hujayrasi asosiy sifatida ishlatiladi vektorlar atom yadrolarining pozitsiyalarini tavsiflash. Birlik hujayrasi a parallelepiped uning qirralarining uzunligi bilan belgilanadi
va ular orasidagi burchaklar
.
Umumiy ish
Kosmosdagi davriy tuzilish tizimini va ishlatilishini ko'rib chiqing
,
va
tizimning hujayralarining chekka vektorlari bo'lgan o'ng uchburchakni tashkil etuvchi uchta mustaqil davr vektorlari sifatida. Keyin har qanday vektor
dekart koordinatalarida davr vektorlarining chiziqli birikmasi sifatida yozish mumkin

Bizning vazifamiz kasr koordinatalari deb nomlanuvchi skalar koeffitsientlarini hisoblash
,
va
, taxmin qilsak
,
,
va
ma'lum.
Shu maqsadda quyidagi hujayra yuzasi vektorini hisoblab chiqamiz

keyin

va hujayraning hajmi

Agar biz vektor ichki (nuqta) mahsulotni quyidagicha bajaradigan bo'lsak

keyin olamiz

Xuddi shunday,


biz etib boramiz

va



Agar ko'p bo'lsa
s ni bir xil davr vektorlariga nisbatan aylantirish, tezlashtirish uchun biz bunga erishishimiz mumkin

qayerda

Kristalografiyada
Yilda kristallografiya, uzunliklar (
,
,
) va burchaklar (
,
,
) chekka (davr) vektorlar orasidagi (
,
,
) ning parallelepiped birlik hujayrasi ma'lum. Oddiylik uchun chekka vektor tanlanadi
ijobiy
-aksis yo'nalishi, chekka vektori
ichida
ijobiy bo'lgan tekislik
-aksis komponenti, chekka vektori
ijobiy bilan
- dekart tizimidagi -aksis komponenti, quyidagi rasmda ko'rsatilgandek.
Uzunliklarga ega parallelepiped yordamida birlik hujayraning ta'rifi

,

,

va tomonlari orasidagi burchaklar

,

va
[1]Keyin chekka vektorlarni quyidagicha yozish mumkin

hamma qayerda
,
,
,
,
ijobiy. Keling, barchasini ifoda etamiz
o'zgaruvchilar ma'lum bo'lgan komponentlar. Bu bilan amalga oshirilishi mumkin

Keyin
![{displaystyle {egin {hizalanmış} c_ {x} & = ccos (eta), c_ {y} & = c {frac {cos (alfa) -cos (gamma) cos (eta)} {sin (gamma)}} , c_ {z} ^ {2} & = c ^ {2} -c_ {x} ^ {2} -c_ {y} ^ {2} = c ^ {2} chap {1-cos ^ {2} (eta) - {frac {[cos (alfa) -cos (gamma) cos (eta)] ^ {2}} {sin ^ {2} (gamma)}} ight} .end {aligned}}}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/68f4b2b245ad322aa239174a1c015a928cde0a45)
Oxirgisi davom etmoqda
![{displaystyle {egin {aligned} c_ {z} ^ {2} & = c ^ {2} {frac {sin ^ {2} (gamma) -sin ^ {2} (gamma) cos ^ {2} (eta) - [cos (alfa) -cos (gamma) cos (eta)] ^ {2}} {sin ^ {2} (gamma)}} & = {frac {c ^ {2}} {sin ^ {2} (gamma)}} chap {sin ^ {2} (gamma) -sin ^ {2} (gamma) cos ^ {2} (eta) - [cos (alfa) -cos (gamma) cos (eta)] ^ { 2} ight} oxiri {hizalanmış}}}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/935e638c35a037b78b7b2bd379351fb7cbaf8691)
qayerda
![{displaystyle {egin {hizalanmış} va sin ^ {2} (gamma) -sin ^ {2} (gamma) cos ^ {2} (eta) - [cos (alfa) -cos (gamma) cos (eta)] ^ { 2} & = sin ^ {2} (gamma) -sin ^ {2} (gamma) cos ^ {2} (eta) -cos ^ {2} (alfa) -cos ^ {2} (gamma) cos ^ {2} (eta) + 2cos (alfa) cos (gamma) cos (eta) & = sin ^ {2} (gamma) -cos ^ {2} (alfa) -sin ^ {2} (gamma) cos ^ {2} (eta) -cos ^ {2} (gamma) cos ^ {2} (eta) + 2cos (alfa) cos (eta) cos (gamma) & = sin ^ {2} (gamma) -cos ^ {2} (alfa) - [sin ^ {2} (gamma) + cos ^ {2} (gamma)] cos ^ {2} (eta) + 2cos (alfa) cos (eta) cos (gamma) & = sin ^ {2} (gamma) -cos ^ {2} (alfa) -cos ^ {2} (eta) + 2cos (alfa) cos (eta) cos (gamma) & = 1-cos ^ {2} ( alfa) -cos ^ {2} (eta) -cos ^ {2} (gamma) + 2cos (alfa) cos (eta) cos (gamma) .end {hizalanmış}}}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/84639c5dd72fa894c1b432deb4a37048ec16689c)
Eslab qolish
,
va
ijobiy bo'lish, kimdir oladi

Hujayraning pastki sirt maydonining absolyut qiymati bo'lgani uchun

parallelepiped xujayrasining hajmi quyidagicha ifodalanishi mumkin
.[2]
Tovush yuqoridagi kabi hisoblangandan so'ng, bitta bo'ladi

Endi chekka (davr) vektorlarning ifodasini umumlashtiramiz

Dekart koordinatalaridan konversiya
Avval hujayraning quyidagi sirt maydoni vektorini hisoblaymiz

qayerda
![{displaystyle {egin {aligned} mathbf {sigma} _ {mathbf {a}, x} & = {b} _ {y} {c} _ {z} - {b} _ {z} {c} _ {y } = bsin (gamma) {frac {Omega} {absin (gamma)}} = {frac {Omega} {a}}, mathbf {sigma} _ {mathbf {a}, y} & = {b} _ { z} {c} _ {x} - {b} _ {x} {c} _ {z} = - bcos (gamma) {frac {Omega} {absin (gamma)}} = - {frac {Omega cos ( gamma)} {asin (gamma)}}, mathbf {sigma} _ {mathbf {a}, z} & = {b} _ {x} {c} _ {y} - {b} _ {y} { c} _ {x} = bcos (gamma) c {frac {cos (alfa) -cos (eta) cos (gamma)} {sin (gamma)}} - bsin (gamma) ccos (eta) & = bcleft { cos (gamma) {frac {cos (alfa) -cos (eta) cos (gamma)} {sin (gamma)}} - sin (gamma) cos (eta) ight} & = {frac {bc} {sin ( gamma)}} chap {cos (gamma) [cos (alfa) -cos (eta) cos (gamma)] - sin ^ {2} (gamma) cos (eta) ight} & = {frac {bc} {sin (gamma)}} chap {cos (gamma) cos (alfa) -cos (eta) cos ^ {2} (gamma) -sin ^ {2} (gamma) cos (eta) ight} & = {frac {bc } {sin (gamma)}} chap {cos (alfa) cos (gamma) -cos (eta) ight}. end {hizalanmış}}}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/eadbb81a1bf8feb74e2a08963ebe9b631ef39bcf)
Hujayraning yana bir sirt maydoni vektori

qayerda

Hujayraning oxirgi sirt maydoni vektori

qayerda

Xulosa qiling

Natijada[3]