WikiDer > Huian lahjasi - Vikipediya

Huian dialect - Wikipedia
Huyan lahjasi
惠安 话 / 惠安 話
MahalliyXitoy
MintaqaAsosan Huyan va qismlari Quangang tumani (ilgari Huyanning bir qismi), Janubiy Fujian viloyat.
Til kodlari
ISO 639-3–
GlottologYo'q
Linguasfera79-AAA-jda

The Huyan lahjasi (soddalashtirilgan xitoy: 惠安 话; an'anaviy xitoy: 惠安 話; Pehh-le-jī: Hūi-oaⁿ-ōe), a xitoylarning xilma-xilligi asosan tilida Huyan janubda Fujian viloyati, Xitoy. Bu tegishli Xokkien ning kichik guruhi Janubiy Min.[1]

Fonologiya

Hui'an shevasida 14 fonemik bosh harf va 80 dan ortiq final mavjud.[2][3]

Undoshlar

 bilabialalveolyarvelaryaltiroq
yumshoqovozli/b/
马 / 馬		/ɡ/
鹅 / 鵝
ovozsiz so'rilmagan/p/
布		/t/
大		/k/
歌		/ʔ/
乌 / 烏
ovozsiz intilgan/pʰ/
坡		/tʰ/
兔		/kʰ/
去
affricateovozsiz so'rilmagan/ts/
左
ovozsiz intilgan/tsʰ/
菜
fricativeovozsiz/s/
苏 / 蘇		/h/
鱼 / 魚
taxminiy/l/
旅

Uch ovozli fonema / b /, / l / va / ɡ / burun to'xtashi bilan amalga oshiriladi [m], [n] va [ŋ]mos ravishda finalga qadar.[4][3]

Fonema / l / ploziv sifatida qaralishi mumkin, ya'ni. /d/.[5]

Alveolyar fonemalar / ts /, / tsʰ / va / s / palatalizatsiya qilinadi [tɕ], [tɕʰ] va [ɕ]navbati bilan oldin /men/.[5]

Finallar

/men//ĩ// iʔ // ĩʔ /
/siz// uʔ // un // ut /
/a//a// au // aʔ // ha // auʔ // auʔ // am // an // aŋ // ap //da// ak /
/ ai // ai // ãiʔ /
/e//ẽ// eʔ // ẽʔ // em // uz // eŋ // ep // et /
/o// oʔ /
/ɔ//ɔ̃// ɔ̃ʔ // ɔŋ // ɔk /
/ɯ// ɯʔ /
/ə// əʔ // en // et /
/ iu // iũ // iuʔ // iũʔ /
/ ia // iã // iau // iãu // iaʔ // iãʔ // iauʔ // iãuʔ // iaŋ // iak /
/ io // ioʔ /
/ iɔŋ // iɔk /
/ ui // uĩ // uiʔ // uĩʔ /
/ ua // uã // uai // uãi // uaʔ // uãiʔ // uan // uaŋ // uat /
/ ue // ueʔ /
/ m̩ʔ //m̩/
/ ŋ̍ʔ //ŋ̍/

Grammatika

Namoyish tizimida ikki tomonlama farq bilan beshta juft olmosh mavjud:[6][7]

ProksimalDistalTarjima
这 / 這 tsit7 (+ raqam) + raqamli彼 urish7 (+ raqam) + raqamlibu / u; bular; bu / bunday
这 / 這 tsat8彼 shapka8bu / u
这 / 這 tse2彼 ha2bu / umumiy (umumiy)
遮 tsuay2徊 Huai2bular; bu / u
种 个 / 種 個 tsiɔŋ3-2 e2响 个 / 響 個 salom3-2 e2bu / bunday

Hokkienning boshqa navlari bilan taqqoslash

Bilan solishtirganda Quanzhou shevasi (markazda gapirish shahar maydoni ning Quanzhou shahar), eng katta farqlar ramkalarda mavjud:[8][9]

HuyanQuanzhouMisol
HuyanQuanzhou
/ em // iam /粘
/ lem˨˦ // liam˨˦ /
/ im /林
/ lem˨˦ // lim˨˦ /
/ ep // iap /接
/ tsep˥ // tsiap˥ /
/ ip /执 / 執
/ tsep˥ // tsip˥ /
/ uz // ian /烟 / 煙
/ en˧ // ian˧ /
/ in /因
/ en˧ // in˧ /
/ et // iat /浙
/ tset˥ // tsiat˥ /
/ it /质 / 質
/ tset˥ // tsit˥ /
/ eŋ // iŋ /兵
/ peŋ˧ // piŋ˧ /
/ en // un /银 / 銀
/ gən˨˦ // gun˨˦ /
/ et // ut /核
/ xet˨˧ // kulba /

Izohlar

  1. ^ Chen 2008 yil, p. 568.
  2. ^ Chen 2011 yil, 17-22 betlar.
  3. ^ a b Hui'an County Local Chronicles tahririyat kengashi 1998 yil, ch. 1, soniya 1.
  4. ^ Chen 2011 yil, p. 18.
  5. ^ a b Chen 2011 yil, p. 19.
  6. ^ Chen 2008 yil, 569-570 betlar.
  7. ^ Chen 2011 yil, 96-bet.
  8. ^ Chjou 2006 yil, 1138–1139-betlar.
  9. ^ Hui'an County Local Chronicles tahririyat kengashi 1998 yil.

Adabiyotlar

  • Chen, Weirong (2008). "Xu'an dialektidagi nisbiy gaplar" (PDF). Chan shahrida Marjori K.M.; Kang, Xana (tahrir). Xitoy tilshunosligi bo'yicha 20-Shimoliy Amerika konferentsiyasi (NACCL-20) materiallari.. Kolumbus, Ogayo: Ogayo shtati universiteti. 567-582 betlar.CS1 maint: ref = harv (havola)
  • Chen, Weirong (2011). Huyanning janubiy min dialekti: morfosintaks va grammatikalash (PhD). Gonkong universiteti. doi:10.5353 / th_b4642142.CS1 maint: ref = harv (havola)
  • Hui'an County Local Chronicles Tahririyat kengashi, ed. (1998). 惠安 县志 (xitoy tilida). 35-jild: 方言. Pekin: China Local Records Publishing. ISBN 7-80122-352-7.CS1 maint: ref = harv (havola)
  • Chjou, Changji, tahrir. (2006). 闽南 方言 大 词典 (xitoy tilida). Fuchjou: Fujian Xalq nashriyoti. ISBN 7-211-03896-9.CS1 maint: ref = harv (havola)