WikiDer > Amerikadagi ayollar - Vikipediya

Women in the Americas - Wikipedia
Boshqa maqsadlar uchun qarang Amerikadagi ayollar: ijtimoiy va iqtisodiy farovonlik ko'rsatkichlari.
2012 yilda Peru, Chinchero tumani, Umasbamba qishlog'ida mahalliy ayollar.
2012 yilda Peru, Chinchero tumani, Umasbamba qishlog'ida mahalliy ayollar.
Serialning bir qismi
Jamiyatdagi ayollar
Venera belgisi

Amerikadagi ayollar tug'ilgan, yashaydigan va ayol bo'lgan ayollardir Amerika, mintaqani o'z ichiga olgan mintaqa Karib dengizi mintaqa, Markaziy Amerika yoki O'rta Amerika, Shimoliy Amerika va Janubiy Amerika. Ularning evolyutsiyasi, madaniyati va tarixi bilan mos keladi tarix Amerika qit'asida, garchi ko'pincha ayollarning tajribalari jamiyatning erkak a'zolariga qaraganda farq qilar edi. Ayollarning tajribalaridagi farqlar ko'pincha mehnat taqsimoti yoki jamiyatdagi an'anaviy rollar tufayli ularga qo'yilgan cheklovlar bilan bog'liq edi. Ning ta'siri qullik, qullik va mustamlaka vaqt o'tishi bilan Amerika qit'asidagi ayollarga katta ta'sir ko'rsatdi.

Amerikadagi ayollar tarixi jamiyati (SHAW),[1] o'qiydigan ingliz tashkiloti ayollar tarixi ularning Amerika qit'asi bilan aloqasi doirasida.[2] O'qish ayollar tarixi ayollarning o'z madaniyatlarida qanday yashashi, ishlashi va qatnashishi to'g'risida yo'qolgan ma'lumotlarni qayta tiklashga imkon beradi.[3] Umumiy geografiya va madaniyat ob'ekti orqali ayollar tarixiga nazar tashlab, Amerika qit'asidagi millatparastliksiz ayollarning hayotini taqqoslash imkonini beradi.[4]

Tarix

Mahalliy ayolning to'liq, old va orqa portretlari Dasamonquepeio kiyinish uslubi va bolani orqasida ko'tarish uslubini ko'rsatadigan Amerika qit'asi; fonda daryo va landshaft ko'rinishi, (1590).

Tarix

Amerikadagi ayollar yoki hozirda ma'lum bo'lgan narsalarni yashaydigan ayollar Shimoliy Amerika, Markaziy Amerika, Karib dengizi va Janubiy Amerika migratsiya orqali kelgan. Amerikada yashovchi mahalliy xalqlarning ko'plab kelib chiqish hikoyalarida, boshqa joy orqali, ya'ni erdan yoki suvdan kelib, o'zlarining kelib chiqish joylariga sayohat qilish mavzusi mavjud.[5] Ilmiy tadqiqotlardan Amerikadagi odamlarning birinchi tarixiy dalillari kelib chiqadi mitoxondrial DNK ning Paleoindiyaliklar kim kesib o'tgan Bering quruqlik ko'prigi dan Beringiya 13000 yil oldin, endi Alyaska nomi bilan mashhur bo'lgan hududga.[6] Shimoldan Beringiyadan kelgan muhojirlar janubga sayohat qildilar va u erdan g'arbiy qirg'oqdan sharq tomon tarvaqaylab ketishdi. Dastlab erkaklar ham, ayollar ham jalb qilingan ov qilish va yig'ish,[7] chunki tirik qolish jamiyatning barcha a'zolari birgalikda ishlashiga bog'liq edi. Qattiq shimoliy iqlim sharoitida omon qolish uchun oziq-ovqat mahsulotlarini yig'ish va saqlash, boshpana va kiyim-kechak yaratish ko'plab qobiliyatlarni talab qildi. Dastlabki odamlar uchun mehnat taqsimotini aniq belgilashning iloji yo'qligiga qaramay, migrantlar tomonidan o'zgaruvchan vaziyatlarga moslashish uchun moslashuvlar qilinganligi aniq.[8] Erta arxeologiya ahamiyatiga e'tibor qaratdi katta ov ovi Paleoindiyaliklar uchun omon qolish strategiyasi sifatida, ammo yangi tadqiqotlar shuni ko'rsatadiki, ko'proq ishonchli strategiya asosan ayollar va bolalarning yig'ilish faoliyatiga yo'naltirilgan.[9] Asboblar ishlab chiqilgandan so'ng, aniq vazifalar jins jihatlari bo'yicha qabul qilingan bo'lishi mumkin,[7] ehtimol kelishilgan rollarga, yoshga yoki imtiyozlarga asoslanadi.[8] Qachon dehqonchilik ichida paydo bo'lgan Arxaik davr (8000 dan 3000 gacha Miloddan avvalgi) va mavjud manbalardan oziq-ovqat sotib olishdan voz kechish amalga oshirildi, jamiyatlar ko'pincha ijtimoiy sinflar, savdo va mehnatning iqtisodiy ixtisoslashuvi rivojlanib boradigan turg'un jamoalarga aylantirildi. Arxeologik yozuvlar shuni ko'rsatadiki, butun Amerika bo'ylab "bu o'tish davrida ayollar katta rol o'ynagan"[7] va tosh qurollarni yaratish va ulardan foydalanishda ayollarning faoliyati bu davrda dalolat beradi.[10] Arxaik davrdagi dafn yozuvlari ayollar va erkaklar o'rtasidagi vaziyat farqlari haqida juda ko'p ma'lumot bermaydi[11] lekin alohida vazifalarni bajarganligini tasdiqlang.[12]

Tomonidan Shakllanish bosqichi, (ba'zan mintaqalarga qarab o'zgarib turadigan "Preklassik davr" deb nomlanadi, odatda miloddan avvalgi 3000 yildan milodiy 150 yilgacha davom etadi), ayollar urf-odatlar va e'tiqod tizimlarining asosiy figuralariga aylanishgan. Karib dengizi mintaqasini ham o'z ichiga olgan butun Amerika qit'asidagi haykalchalar ayollarni qudrat va obro'-e'tiborni namoyon etadigan va turli xil iqtisodiy, siyosiy, diniy va ijtimoiy tadbirlarda ishtirok etadigan obrazlarda tasvirlaydi.[13] In Klassik sahna va Klassikadan keyingi bosqich, Formatsion va o'rtasidagi rivojlanish davrlari Mustamlaka, tasvir Maya sopol idishlar ayollarning marosimlarda xudolar sifatida tasvirlanganligini ko'rsatadi[14] va ularning asosiy vazifalari pishirish, oziq-ovqat tayyorlash va kiyim-kechak ishlab chiqarish bilan bog'liq edi.[15] Janubiy Amerikada Klassik sahna tuzilishi jihatidan joylashgan shaharlarga o'xshash turar-joy, shahar turar-joylarini tasvirlash uchun ishlatiladi Mesoamerika.[16] Xuddi shu vaqt oralig'ida Shimoliy Amerikada o'tkazilgan tadqiqotlar shuni tasdiqladiki, ayollarga yoki ularning jamiyatdagi o'rniga nisbatan bir xil amaliyot mavjud emas. Ba'zilarida matrilineal jamiyatlarga, ayollarga o'z jamiyatlarining tantanali, iqtisodiy va siyosiy urf-odatlarida aniq rollar berildi. Ba'zilarida patilineal guruhlar, ayollar erkaklar bilan bo'lgan munosabatlaridan obro'-e'tibor qozondilar, lekin o'zlarining mulklariga egalik qilish huquqiga ega bo'ldilar va hunarmandchilik va marosimlarda qatnashganliklari uchun sharaflandilar. Yilda ambilineal jamiyatlar, ayollarga mulkka egalik qilish, siyosiy rollarda tan olinishi va ham iqtisodiy, ham marosimlarda harakat qilish huquqi berildi.[17] Ko'pgina mahalliy madaniyatlarda ierarxik kuch tuzilmalari mavjud emas edi, bu erda ta'sir yoki hokimiyat faqat bitta jinsga tegishli edi. Bu davrda ayollar jamiyat yaratishda ham, etakchilik rollarida ham faol edilar;[18] ammo, bu o'zgardi. Amerikadagi jamiyatlar rivojlanib borishi bilan butun mintaqada makkajo'xori etishtirishga bo'lgan intilish kengaydi. Vaqtiga kelib aloqa Evropaliklar bilan Shimoliy Amerika ayollarining aksariyati dehqonlar edi va ov, savdo va diplomatik funktsiyalarni bajaradigan erkaklariga yordamchi rollarni qabul qilishdi.[19]

Evropa aloqasi va mustamlakasi

Zabt etish tomonidan va bilan bog'laning Evropaliklar Amerika qit'asining barcha aholisiga haddan tashqari o'zgarishlar olib keldi. Kasallik va immunitetning etishmasligi Afrika va Evropa kasalliklari dastlabki ikki asr ichida Amerikaning tub aholisining 80% dan ko'pini o'ldirdi Mustamlaka davri.[20] Mintaqani mustamlaka qilgan va nazorat qilish uchun kurashgan asosiy Evropa guruhlari tarkibiga quyidagilar kiradi Golland, Ingliz tili, Frantsuz, Portugalva Ispaniya.[21][22] Ular o'zlariga foyda keltiradigan, yer va boyliklarni tortib oladigan, shuningdek mahalliy xalqlardan mehnat talab qiladigan yoki qullarni olib keladigan iqtisodiy tizimlarni o'rnatdilar.[20] Garchi qullik mahalliy madaniyatlar orasida bo'lgan bo'lsa-da, asirlar yoki qullar diplomatik munosabatlarda, nizolarni hal qilishda, huquqni buzganlikda yoki jinoyatlar uchun jazo sifatida ishlatiladigan garov sifatida qaraldi va ko'pincha bir necha funktsiyalarga ega bo'lgan ishchilar, mahbuslar yoki mulk. Asirga olinganlarning aksariyati ayollar edi, chunki ular muzokarachilar sifatida foydalanishlari mumkin edi, shuningdek, o'zlarining yoki o'zlarini tutib yurganlarning madaniyatini kamayib borayotgan populyatsiyasini to'ldirish uchun.[23] Fathning natijasi turlicha bo'lganligi sababli ham mahalliy madaniyatlar, ham turli xil Evropa guruhlari turlicha bo'lishiga qaramay, erkak-ayol munosabatlari aloqada sezilarli darajada o'zgardi.[24] Frantsiya, portugal va ispan mustamlakachilari olib kelishdi Katolik diniy e'tiqodlari ga lotin Amerikasi va Shimoliy Amerika, bu ayollarni erkaklar hokimiyatiga bo'ysundirishni va ayollarni marosim marosimlaridan chetlashtirdi.[25] Gollandiyalik va ingliz mustamlakachilari asosan olib kelishdi Protestantlarning aqidaparastligi erkaklar tomonidan boshqariladigan gender rollari va shahvoniy qarashlari bilan mahalliy xalqlarga.[26]

Janubiy Amerika va Karib havzalarini ekspluatatsiya qilish Shimoliy Amerika qit'asidan oldin bo'lgan.[25] Dastlabki davrda shaxslar qirg'oqqa chiqib, hududlarni o'rganish, til va urf-odatlarni o'rganish va tarjimon va keyingi ekspeditsiyalar uchun qo'llanma bo'lishga tayyorlanishgan. Ushbu tadqiqotchilar kuch va hududga bo'lgan da'volarni kuchaytirish va qonuniylashtirish uchun mahalliy ayollar bilan o'zaro turmush qurishga da'vat etilgan.[27] Zo'ravonlik bilan aloqa o'rnatildi, unda mahalliy aholi qarshilik ko'rsatdi va boylik va shon-sharaf izlayotgan avantyuristlar tomonidan bo'ysundirildi yoki yo'q qilindi.[28] Cherkovning amaldorlari toj ma'murlari va ijtimoiy nazorat agentlari sifatida xizmat qilish uchun qo'shinlar bilan olib kelingan.[29] Ispaniyalik va portugaliyalik missionerlar jinsiy xatti-harakatlarga, shu jumladan, qattiq qarshilik ko'rsatdilar zino, ko'pxotinlilik, nikohgacha jinsiy aloqa, shuningdek, mahalliy aholi tomonidan muhosaba qilingan yalang'ochlik. Ular ayollarning o'zlarini yopishini, qabul qilishlarini xohladilar Xristian nikohi va bo'ling onalik, ichki qarovchilar[25] va shu bilan birga, bosqinchi harbiy kuchlar jinsiy zo'ravonlik va ayollarni majburan olib ketishgan kanizaklik.[30] Teng ravishda, rasmiy ravishda dushman Ikki ruh jinsiy amaliyotlar, evropaliklar foydalangan gender-variant mahalliy odamlar o'z ehtiyojlarini qondirish uchun.[31] Zo'ravonlikka yo'l qo'yilgan va ba'zi hollarda ruhoniylar ayollarni bo'ysundirish, gunohlardan saqlash va erlariga itoatkor bo'lishlari uchun rag'batlantirgan.[32] Iberiya ayollari ga kelmadi Yangi dunyo urushlar g'alaba qozonguncha va shaharchalar va shaharlar barpo etilgunga qadar. Ishtirok etish uchun 30 nafar ispan ayollariga ruxsat berildi Kolumb1498 yilgi uchinchi safar, agar ular Ispaniya mustamlakasining doimiy aholisi bo'lishga tayyor bo'lsa. Ayollarning o'tishiga ruxsat berish maqsadi, ular turmushga chiqishlari va mustamlakalarga axloqni olib kelishlari, shuningdek, boshqa yuqori tug'ilgan ayollarni boylikka ishontirishlari mumkin edi. emigratsiya.[33] Ispaniyaning maqsadi ular zabt etgan odamlarni ispan jamiyatiga qo'shib, yangi hududlariga Iberiya madaniy va diniy e'tiqodlarini o'rnatish edi.[34] Ba'zida mahalliy madaniyatlar integratsiyani osonlashtirishi mumkin, masalan Inka Peruda kim ingan ayollarini ispan erkaklariga sovg'a va kelin sifatida bergan.[35]

Evropaliklarning Shimoliy Amerikaga kirishi Janubiy Amerikadagi dastlabki razvedka davriga o'xshash tarzda davom etdi. Shaxsiy shaxslar yoki kichik askarlar guruhi bo'ylab joylashgan hududlarga yuborilgan Fors ko'rfazi va janubi-sharqiy sohil ning Amerika kashfiyot ekspeditsiyalari to'g'risida. Askarlar oziq-ovqat, ishchilarga mollarini ko'tarishda yordam berishlari va ovqat pishirish va jinsiy aloqada foydalanadigan ayollarni talab qilishdi.[36] Shimolga yolg'iz frantsuz sayohatchilari va tuzoqchilari kirib kelishdi Kanada va ularga missionerlar ergashishdi. Aholini ko'paytirish uchun mahalliy ayollar ekspluatatsiya qilinganligi sababli keng ko'lamdagi mustamlaka harakatlari qilinmadi,[37] Ammo 1660-yillarda Frantsiya 850 ga yaqin yosh ayollarni (yolg'iz yoki beva) chaqirgan Qirolning qizlari ("filles du roi") Kanadaga. Ular tez orada asosan er ko'chib kelganlar orasida erlarni va o'zlari uchun yangi hayotni topdilar. Ular asosan Parij hududi, Normandiya va Frantsiyaning markaziy-g'arbiy mintaqalarida kambag'al oilalardan kelgan. Bir nechtasi sobiq fohishalar edi, ammo ulardan bittasi Kanadada ushbu savdo bilan shug'ullanganligi ma'lum.[38]

Gollandiyalik va inglizlarning mustamlakachilik harakatlari aholi punkti va tijorat o'rtasidagi nikoh sifatida boshlandi. Gollandiyalik kashfiyotlar qachon boshlandi Dutch East India kompaniyasi yollangan Genri Xadson 1609 yilda Osiyoga etkazib berish yo'lini kashf qilish uchun. Garchi Shimoli-g'arbiy o'tish yo'li kashf qilinmadi, tez orada mo'yna savdosi bilan shug'ullanish boshlandi va koloniyasi Yangi Gollandiya tashkil etildi.[39] Koloniya ishbilarmonlik faoliyati bo'lganligi sababli, direktorlar hisob-kitoblarni kengaytirish rentabelligini tijorat imkoniyatlaridan olinadigan daromadlar bilan solishtirdilar.[40] va mustamlaka uchun vaqtinchalik buyurtmalarni oilalarga sotgan. Siyosat ayollarning kontseptsiyadan boshlab mustamlakachilik harakatlarining bir qismi bo'lishini va kompaniyaning erkaklar va ayollar koloniyaning o'sishini ta'minlaydigan qo'shimcha rollarini yuqori baholashini ta'minladi.[41] Birinchi ingliz ko'chmanchilari dehqonlar emas edi yoki o'rmonzorlarni yaxshi bilar edilar, balki asosan shahar aholisi va shahar aholisi edi.[42] Tashkil etilganidan bir yil o'tgach Jeymstaun, birinchi ikkita ayol aholi punktiga 1608 yilda kelgan[43] Keyingi yil yana ko'chib kelganlarning xotinlari va kelinlari bo'lgan yoki ular tomonidan yollangan 120 ga yaqin ayol bilan kuzatib borildi. Virjiniya kompaniyasi mustamlaka tashkil etishga yordam berish.[44] Aholi punktlarining tashkil etilishi bilan Atlantika qul savdosi joriy etildi va aslida 1800 yilgacha Amerikaga kelgan ayollarning aksariyati bepul muhojirlar emas, balki qul sifatida kelganlar. Hisob-kitoblarga ko'ra 1800 yilgacha Amerikaga kelgan barcha ayollarning to'rtdan to'rt qismi evropalik ayollar emas edi.[23]

Amerikadagi qullik va ayollar

Daguerreotype of Delia, a slave woman on a plantation in Columbia, South Carolina. Delia Amerikada tug'ilgan qul, Kongoda tug'ilgan qul
Ning daguerreotipi Delia, Janubiy Karolinaning Kolumbiyadagi plantatsiyasida qul ayol. Delia Amerikada tug'ilgan qul, Kongoda tug'ilgan qul "Renty" ning qizi edi. (taxminan 1850-1853)

Afrikaliklar, tub amerikaliklar va evropaliklar hammasi zamonaviy zamonaviy Shimoliy Amerikada qul savdosining bir qismi bo'lgan.[23] Butun Amerika qit'asida qullik mavjud edi - iliq iqlim sharoitida, bu erda plantatsiya tizimlari rivojlangan,[45] yoki shimoliy hududlarda, ayollar ham bo'lgan jinoyatchilar sifatida tashilgan[46] yoki ishlagan indentured xizmatchilar.[47] 1530-yillarning boshlarida, Portugaliya yilda qul mehnatidan foydalanishni boshladi Braziliya ishlamoq shakarqamish plantatsiyalar. Dastlab, portugallar tub aholini qul sifatida ishlatishgan, ammo 1574 yilda toj mahalliy xalq bo'lmasa, deb qaror qildi yirtqichlar, allaqachon qul bo'lgan yoki "adolatli urush" ning o'ljasi bo'lgan, ularni qulga aylantirish mumkin emas edi.[48] Ispanlar, shuningdek, mahalliy aholini majburiy mehnat sifatida ishlatishgan, ammo ostida encomienda tizim, na mulk na indios meros bo'lib qolgan boylik edi, u qullikdan farq qiladi,[49] 1542 yilda Ispaniya mustamlakalarida bekor qilingan.[48] Qachon Golland XVII asrning boshlarida Braziliya shakar tashvishlarini o'z zimmalariga oldi, ular nafaqat afrikaliklarni qul mehnati uchun import qilishni davom ettirdilar, balki butun Karib dengizi bo'ylab shakar ishlab chiqarishni kengaytirishda muhim rol o'ynadilar.[50] Gollandiyada o'qitilgan ingliz Jon Draks Braziliyada kichik orol modeliga mos keladigan fermerlik usullarini o'zgartirdi Barbados 1650-yillarning o'rtalarida, Karib orollari Amsterdamning neftni qayta ishlash zavodlari uchun etarli miqdorda mahsulot etkazib berishi mumkinligini aniqladi.[51] Xuddi shu vaqt oralig'ida Frantsiya ham, Angliya ham qullikdan foydalanishni boshladi G'arbiy Hindiston.[48] 1620 yillarga kelib inglizlar Ispaniyaning sobiq mulklarini olib, Karib dengizi bo'ylab kengayishni boshladilar. Dastlab orollarni Angliyaga eksport qilish uchun ekinlarni etishtiradigan kichik fermerlar joylashtirishni rejalashtirgan. Shakar ancha foydali bo'lganligi sababli, tezda fermerlar siqib chiqarildi va plantatsiyalar iqtisodiyoti rivojlandi.[52]

Ispaniya hududlarida yashovchilar va fermer xo'jaliklari uchun mahalliy mehnat barcha ishlarni qamrab olgan indios ko'chmas mulk doirasida mahalliy ayollar bolalar, kasallar va oshpazlarni boqish bilan shug'ullanishgan, ammo jinsdagi vazifalar ko'pincha xiralashgan va ular dalalarda ishlashgan va chorva mollarini boqishgan. Qaysi sohalarda encomendero undan foydalangan indios konchilik uchun butun oilalar ishtirok etishdi.[53] Mahalliy aholi va mahalliy bo'lmaganlar aralashgan joylarda cherkov ma'murlari mahalliy aholini amaliyotda ayblamoqchi edilar. sehrgarlik[54] va Inkvizual avto-da-felar yoki katoliklikni qabul qilish uchun qiynoqlar ishlatilgan.[55] Amerikaga yuborilgan afrikalik qullarning aksariyatini ayollar va bolalar tashkil etdi,[56] ularning mehnatlari shimoliy uydagilar kabi bo'lganligidan qat'iy nazar[57] yoki janubiy dala ishchilari[58] Karib dengizidagi ishchilarning ko'p qismini qul ayollar tashkil etgan shakarqamish, indigo va kofe fermer xo'jaliklari va "malakali ishchi kuchi" deb hisoblanmaydigan barcha ishlarda, shu jumladan uy xizmatchilari sifatida ishlash, dalalarni ekish uchun tayyorlash, indigo yoki kofe urug'ini ekish, qamish kesish va so'qmoqlarni tegirmonga berish yoki bajarish. corve mehnat.[59] Reproduktiv qobiliyati uchun ayollar ham yuqori baholangan.[23] Qulga olingan va Amerikaga olib kelingan afrikalik ayollar ko'proq qul ishlab chiqarish uchun ishlatilgan va bundan tashqari ekspluatatsiya qilingan jinsiy narsalar.[60] Ommaviy madaniyatda ular monstrositlar sifatida tasvirlangan. Bunday tasvirlar evropaliklarni, hatto tug'ruq paytida ham og'riqni his qila olmayman deb yolg'on taxmin qilishga undadi.[60] 1650 yildan so'ng, Amerikada qullik tobora o'z irqiga bog'liq bo'lib, turli xil rangdagi ayollar xizmat muddati cheklanmagan qullar sifatida aniqlandi.[23] Dastlab mahalliy aholi qul ayollarni qo'l mehnati, diplomatik ittifoqlarda valyuta va shahvoniy narsalar sifatida ishlatgan bo'lsa ham,[23] plantatsiya iqtisodiyoti o'sishi bilan AQShning janubi-sharqidagi qabilalar qullikdan foydalanish usullarini Evropa modeliga moslashtirdilar. Oq ko'chmanchilarning savdo tizimlarida taqlid qilish va raqobatlashish Beshta madaniyatli qabila nafaqat o'zlarining plantatsiyalarida qul mehnatidan foydalangan Janubiy, shuningdek, bu amaliyotni ular bo'lgan 1830-yillarda tekisliklarga etkazishgan olib tashlandi ga Hindiston hududi, hozirgi kunda, Oklaxoma.[61][62]

Amerikalik qullikka qarshi almanaxdan qullikka qarshi o'yma, 1840 yil.
Amerikalik qullikka qarshi almanaxdan qullikka qarshi o'yma, 1840 yil.

XVI asr oxirlaridan boshlab Angliya Yangi Dunyo mustamlakalarini jinoyatchilarni tashish joyi sifatida ishlatgan. Tashilgan ayollarga nisbatan ozgina tizimli tadqiqotlar o'tkazildi; ammo,[63] umumiy transport vositalaridagi yozuvlar shuni ko'rsatadiki, amaliyotning dastlabki davrida ko'plab mahbuslar bo'lgan siyosiy dissidentlar. Ular Barbadosga, Yamaykaga, jo'natilgan bo'lishi mumkin Leevard orollari yoki qit'aga.[64] Amaliyot o'tganidan keyin ortdi Transport to'g'risidagi qonun 1717,[65] va taxminlarga ko'ra, biron bir joyda 5000 dan 10000 gacha ayollar 1718-1776 yillarda Amerikaga yuborilgan.[66] Transport vositalarining jinoiy javobgarlikka tortilganligi uchun 7 yildan iborat bo'lishi mumkin kichik jinoyatlar, odatda bitta ostidagi o'g'irliklar shiling,[67] o'n to'rt yilgacha jinoyatlar uchun hayot afv etilgan aybdor deb topilgan jinoyatlar o'lim jinoyati.[68] Dastlabki tarixchilar haqiqat sifatida takrorlagan ommabop madaniyatda ko'plab ayollar transporti deb o'ylashdi fohishalar.[69] Tashuvchilar orasida tijorat bilan shug'ullanadigan jinsiy aloqa xodimlari bo'lgan bo'lishi mumkin edi, chunki ko'plab jinoyatlarda ayblansa, ayollar kamdan-kam sud qilinardi iltimosnoma, fohishalik uchun hukm yo'q edi Qari Beyli davr mobaynida.[70] Yosh ayollar ish topish uchun Angliya shaharlariga ko'chib ketishganda,[71] ayollarni jinoiy javobgarlikka tortish kuchaytirildi, chunki hukumat yolg'iz yashaydigan ayollar ayollik tabiati va oilalarini tashlab, g'ayritabiiy xatti-harakatlar qilishidan qo'rqishdi. kiyinish va boshqa axloqsiz harakatlar.[72] Old Beylidan olingan yozuvlar shuni ko'rsatadiki, Londonda sud jarayonlarining aksariyati ayollar bo'lgan[71] va ularning hukmlarining aksariyati uy-ro'zg'or buyumlari yoki kiyim-kechaklarni o'g'irlashdan va odatda buyumlar ish beruvchidan o'g'irlanganligi.[73] Tashuvchi ayollar profillari uy ishlarida ishlaydigan 15 yoshdan 30 yoshgacha bo'lgan yosh ayol edi.[74] Kamdan kam hollarda ular ilgari taxmin qilinganidek, erkaklar ko'rsatmalarini o'g'irlashdi, aksincha mustaqil agent sifatida harakat qilishdi yoki agar ularning harakatlari guruh faoliyati bo'lsa, guruh boshqa ayollardan iborat edi.[75] Britaniyalik qamoqxonada bir necha oy yoki hatto yillar kutib o'tirgandan keyin transportchilar yuklangan sudlangan kemalar va chet elga yuborilgan,[76] ko'pincha bo'lish bekalar yoki sayohat paytida dengizchilarga jinsiy sheriklarni istamaslik.[77] Ularning mehnati sotildi[78] ularning o'tish xarajatlarini qoplash uchun. Ko'pgina hollarda, mahkum ishchilarga qullar bilan teng munosabatda bo'lishgan,[79] ammo shartnoma tuzishdan qo'rqish tanosil kasalliklari mahkum ayollarning afrikalik hamkasblariga qaraganda kamroq jinsiy ekspluatatsiya qilinishiga olib kelgan bo'lishi mumkin.[80] Jinoyatchining ijtimoiy tamg'asi tufayli, ko'plab sudlangan ayollar jazo muddati tugaganidan keyin Angliyaga qaytib kelishdi. Amaliyot kontinental Shimoliy Amerikada vujudga kelishi bilan yakunlandi Amerika inqilobi[81] va 1789 yilda mahkumlarni olib o'tishda muvaffaqiyatsiz urinish Nyufaundlend.[82]

Indentured servitutning yana bir shakli edi majburiy mehnat, unda mardikor ishchini tashigan kema kapitaniga ish beruvchi tomonidan to'lash evaziga belgilangan muddat davomida ishlashga rozi bo'lishi mumkin. 17-asrning boshlarida ayollar migrant pudratchilarning 1/6 qismini tashkil etgan; 18-asrga kelib ularning soni 33% dan 50% gacha bo'lgan indenturesni tashkil etdi. Oddiy xizmatkor ayollar, o'n besh yoshdan yigirma to'rt yoshgacha bo'lgan turmushga chiqmagan, etim qizlar edi.[83] Ular ish beruvchilarning roziligisiz turmush qura olmadilar va ko'p marta ish beruvchining roziligisiz tovarlarni tark etishlari yoki sotib olishlari mumkin emas edi. Ko'pincha, ayollarning tovon puli kam bo'lgan va ular tomonidan jazolanishi mumkin edi qamchilash, jarimalar yoki hatto brendlash dangasalik, o'g'irlik yoki qochish urinishlari uchun. Qullardan farqli o'laroq, xizmat ko'rsatuvchi xizmatchilarning mehnat muddati ularning shartnomalari bekor qilinganda tugagan. Shuningdek, ular ish beruvchilarga nisbatan yomon muomalada bo'lganligi uchun sudga murojaat qilishlariga ruxsat berildi va ular eng kam darajadagi oziq-ovqat va kiyim-kechak bilan ta'minlanishi kerak edi.[84] Mustamlakachilik davrida ayollarning aksariyati uy ishchilari edi[85] va shartnomalarini to'ldirgandan so'ng, ko'pchilik sakkiz yilgacha qullikdan mahrum bo'lishgan bo'lsa-da, turmushga chiqdilar, bu davrda boshqa ayollarga qaraganda kamroq farzand ko'rishga intilishdi. Mahkumlarning ishi ko'tarilgan davrda indententsiyalar pasayib ketdi, chunki transportlangan mahkumlarga kam ish haqi to'langan,[81] Karib dengizida esa, ayniqsa Osiyolik ishchilar orasida ishbilarmonlik kuchaygan qullikni bekor qilish.[86][87] Kamayishning bir qismi a ga o'tish bilan bog'liq bo'lishi mumkin qutqaruvchi tizim bunda kemani kapitanlari o'z ishlarini boshlashdan oldin kafolatlangan ish joyiga sotish o'rniga, ishchilarni tashishga va kelishganidan keyin pul to'lashga rozi bo'lib, shartnomalarni eng yuqori narxga taklif qilishgan.[88] Qutqaruvchi tizimga o'tish oilalar birgalikda ko'chib o'tishlari mumkinligini anglatadi[89] va nemis tilining ko'payishi va Shotlandiya-Irlandiya immigratsiyasi.[90]

Quldorlik bekor qilinib, arzon ishchi kuchining yangi vositalari izlanganda, siqish induktsiyalar Xitoy portlarida ko'tarildi[91] va rasmiylar ayollarga ko'chib o'tishga ruxsat berishdan nafratlanishdi.[92] Xuddi shunday Yaponiyaning Koreyadagi ta'siri va yaponlarning koreys ishchilarini Gavayidagi AQSh bozorlariga olib kirmaslik istagi, Koreyada ishlayotgan ishchilarni 1000 dan ortiq koreys ishchilari - 196 yolg'iz erkak va 257 oilasi bilan shartnoma tuzishga undadi. Meksikaning Yukatan yarim orolidagi heeken sanoati.[93] Garchi ba'zi ayollar Karib dengizida indenture shartnomalarini tuzish uchun aldangan bo'lsalar-da, aksariyati ixtiyoriy ravishda qashshoqlik sababli ketishdi[92] yoki ijtimoiy sharoit. Peru va Kubaga ko'chib o'tgan xitoylik ayollarning soni nisbatan kam bo'lib qoldi,[94] ammo taxminan 250,000 Hind ayollari Karib dengiziga ko'chirilgan hindistonlik ishchilarning 40 foizini tashkil etgan holda, shartnomalar tuzishga kelishib oldilar.[87] Ular ishdan bo'shash paytida ijtimoiy va oilaviy zulm, qashshoqlik, kuch yo'qligi, jinsiy zo'ravonlik va zo'ravonlik bilan duch kelishdi, ammo aksariyati shartnomalar tuzilgandan keyin qolgan.[95] 20-asrga qadar Amerikada ishg'ol qilingan mehnat to'xtamadi va Hindiston 1916 yilda amaliyotni tugatdi,[96] Britaniya kelgusi yilda qarz shartnomalarini taqiqlaydi,[97] Meksika 1917 yilda va 1952 yilda Peruda, 1969 yilda esa Boliviyada hacienda tizimini tugatgan agrar islohot va inqilobni to'xtatdi.[98]

Amerikadagi ayollar va ijtimoiy harakatlar

Qo'shimcha ma'lumotlar: Qo'shma Shtatlardagi abolitsionizm § abolitsionist ayollar, Qo'shma Shtatlarda ayollarning saylov huquqiva Ispaniyalik Amerikadagi mustaqillik urushlari

Qo'shma Shtatlardagi ayollar juda faol edilar bekor qilish harakati.[99] Ayollar "frontda edilar, qishloq joylarini aylanib chiqishar - qullik masalasida gaplashar edilar".[100] va qullikka qarshi harakatning "suyagi" hisoblanar edi.[101] Lucretia Mott va Uilyam Lloyd Garrison oxir-oqibat Amerika qullikka qarshi jamiyat[102] va ikkalasi ham qullikka qarshi kurashda ayollarning teng ovozda bo'lishini qo'llab-quvvatladilar.[102] Sara Makkim va Susanna Rayt, da faol bo'lganlar Yer osti temir yo'li, qullarga shimolda erkinlikka qochishga yordam berish.[103][104] Ishtirok etish nafaqat oq tanli ayollarga tegishli edi, chunki qora tanli ayollar va mahalliy amerikalik ayollar ham qullarning qochishiga yordam berish, qullik to'g'risida gapirish va ularni himoya qilishda ishtirok etishgan.[105] Christiana Carteaux Bannister Boston orqali kelgan yuz qulni boshpana qilishga yordam berdi,[105] va Harriet Tubman yer osti temir yo'lidagi ishtiroki bilan yaxshi tanilgan edi,[106] Sojourner haqiqati qullik illatlari haqida nutq so'zladi,[107] va Cherokee Salli Jonson kabi ayollar, qochib qolgan qul bo'lgan erini o'z erining bir qismini buzib, himoya qilishga harakat qilishdi.[108] The Tuskarora, Iroquois va Seminole qochqinlarga yordam berishlari ma'lum bo'lgan.[104] Ko'plab ayollar uchun qullikni bekor qilish uchun kurash o'z huquqlari uchun kurashish istagini keltirib chiqardi. Ular ishtirok eta olmaganliklarini e'tirof etish London qullikka qarshi konventsiya forumda boshqa bir guruh odamlar huquqlarini ilgari surishga harakat qildi Elizabeth Cady Stanton va Lucretia Mott Seneka sharsharasi konvensiyasi 1848 yilda ayollar huquqlari uchun.[109]

Lotin Amerikasida 19-asr inqilob davri bo'lgan Millatchilik harakatlari va ko'pchilik boshchiligidagi Ispaniya mustamlakalarida Mustaqillik urushlari avj oldi Simon Bolivar. Lotin Amerikasidagi urushlarda ayollar shunchaki tomoshabin yoki erkaklar uchun qo'llab-quvvatlovchi emas, balki qurol olib, ayg'oqchi va ma'lumot beruvchi, tashkilotchi va hamshira sifatida harakat qilishgan.[110] Ispaniyaning Karib dengizida qurolli qo'zg'olon bo'lmagan bo'lsa ham, ayollar bo'lginchi guruhlar bilan hamkorlik qilib, qullikni tugatish uchun bosim o'tkazdilar.[111] Ayollarning millatchilikni qo'zg'atishda ishtirok etishi, ayollarning jamiyatdan ajratilgan hayot tarzini olib borish tendentsiyasini o'rnini bosishga va ijtimoiy va siyosiy harakatlarda ko'proq ovoz olishga intilishga olib keldi. Xususan, ayollar yosh ayollar uchun o'rta maktablarni tashkil qilishni boshladilar.[112]

Ijtimoiy rivojlanish uchun yana bir matbuot, Temperans harakati, Amerika qit'asi o'rtasidagi aniq farqni ko'rsatadi. Qo'shma Shtatlar va Kanadada ayollar Xotin-qizlar xristian Temperance Union (WCTU). Bu 19-asr davomida Kanadadagi eng yirik diniy bo'lmagan ayollar tashkiloti bo'lgan, chunki spirtli ichimliklarni suiiste'mol qilish kasallik, axloqsizlik, qashshoqlik, fohishabozlik, ishsizlik va zo'ravonlikning sababi sifatida keng tarqalgan.[113] WCTU shuningdek Qo'shma Shtatlardagi eng yirik ayollar tashkiloti bo'lib, ayollarga o'zlari va farzandlari uchun boshidan o'tkazilgan zo'ravonlikdan himoyalanish va ijtimoiy islohotlarga erishishda yordam beradigan tashkilot sifatida qaraldi.[114] Lotin Amerikasida sabr-toqat bunday g'ayratli qo'llab-quvvatlanmadi,[115] ba'zi mamlakatlar, masalan, Meksika, iste'molni qisqartirishga urinishgan.[116] Uylarida bo'lgan, spirtli ichimliklar ishlab chiqaradigan va sotadigan ko'plab ayollar uchun iqtisodiy qo'llab-quvvatlash vositasi ham, odatda ayollar ishtirok etishi taqiqlangan sharoitda ishbilarmonlik faoliyatida ishtirok etishning bir usuli bo'lgan.[117]

Panamerika ayollari Xalqaro daraxt ekishda - 1922 yil

Ayollar huquqlarini himoya qilish uchun rivojlanayotgan taraqqiyot Lotin Amerikasida Shimoliy Amerikaga qaraganda birmuncha boshqacha edi. AQSh uslubidagi individual erkinlik modelida ayollar huquqlari ayollar erkaklar bilan bir xil huquqlarga ega bo'lishi kerakligini anglatadi. Lotin Amerikasida rivojlangan relyatsion feminizm ko'proq xotinlar va onalar sifatida qo'lga kiritilgan huquqlarni himoya qilishga qaratilgan bo'lib, ularni erkaklarnikidan farq qilib turardi.[118] 19-asr siyosatchilari ozchiliklarga huquq berish davlat obro'siga putur etkazadi va ijtimoiy tuzumni ag'darish orqali barqarorlikka tahdid soladi, deb hisoblaganlaridek, ba'zi jihatlari bilan boshqacha bo'lsa-da, boshqalari ayollarning ahvoli bir xil edi.[119] Asr oxirida butun Amerika qit'asidagi ayollar "ilmiy, iqtisodiy, ijtimoiy va siyosiy masalalarni" muhokama qilish usuli sifatida ayollar konferentsiyalari va kongresslarida ishtirok etishni boshladilar.[120] Lotin Amerikasida ba'zi muhim uchrashuvlar Lotin Amerikasi Ilmiy Kongresslari bo'lib, ular turli poytaxtlarda yig'ilishgan: Buenos-Ayres (1898), Montevideo (1901), Rio-de-Janeyro (1905) va Santyago (1908).[121] Shimoliy Amerika ayollari ishtirok etdi Xalqaro xotin-qizlar Kongresslariichida, shu jumladan Parij (1878), London (1899), Berlin (1904), Amsterdam (1908) va Stokgolm (1911).[122] BIZ. aralashuv orqali mustamlaka davrining oxirlarida kengaygan Birinchi jahon urushi tobora Lotin Amerikasi va Karib dengizi mintaqasidan tanqidlarni keltirib chiqardi. Yarashtirish maqsadida Amerikalararo maslahatlashuv orqali diplomatiya ko'tarildi va ayollar mintaqaviy echimlarni topish uchun mintaqaviy tarmoqlarni tashkil etishdi.[120]

Dastlabki yarim sharik konferentsiyalar ayollarga ta'limni yaxshilash, bolalarga yordam berish va ijtimoiy ta'minot dasturlarini targ'ib qilish usullari va usullarini izladi. The 1922 yil ayollarning Panamerika konferentsiyasi Baltimorda bo'lib o'tgan ushbu muammolarni muhokama qildi, shuningdek mintaqadagi tinchlik, ayollar uchun ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy imkoniyatlar va ayol savdosiga chek qo'yish.[123] The Amerikalararo ayollar komissiyasi ning bir qismi sifatida tashkil etilgan Panamerika harakati 1928 yilda. Bu ko'pgina davlatlar hukumatlari bilan bog'liq bo'lgan ayollar muammolariga bag'ishlangan birinchi tashkilot edi.[124] Tashkilot tomonidan belgilangan birinchi maqsadlardan biri bu turli mamlakatlardagi ayollarning huquqiy maqomidagi nomutanosibliklarni bartaraf etish edi.[125] Saylov huquqi masalasidan tashqari, ayollar o'zlarining fuqaroligi, agar ular turmush qurgan bo'lsalar, nikohdan keyin mol-mulklari ustidan nazoratni ushlab turadilarmi, farzandlari ustidan teng nazorat ostida bo'ladimi, sudyalarda ishlay oladimi va boshqa ko'plab masalalarni ko'rib chiqdilar.[126] Ularning mintaqaviy sa'y-harakatlari natijasida birinchi xalqaro shartnoma, ya'ni Ayollarning fuqaroligi to'g'risidagi konventsiya, har doim ayollar huquqlarini himoya qilish uchun qabul qilingan.[127]

Urush paytida Amerikadagi ayollar

Qo'shimcha ma'lumotlar: Harbiy xizmatdagi ayollar
1942 yilda ayollar AQShning g'arbiy qirg'og'idagi samolyot zavodida burg'ulash mashinalarida ishlaydi.
1942 yilda ayollar AQShning g'arbiy qirg'og'idagi samolyot zavodida burg'ulash mashinalarida ishlaydi.

Yilda Kanada, ayollar birinchi marta 1885 yilda rasmiy ravishda harbiy xizmatga qabul qilindi, u erda ular hamshira bo'lib ishladilar Shimoliy-G'arbiy qarshilik.[128]

Davomida Birinchi jahon urushi, Qo'shma Shtatlarda, qancha erkak urushga ketish uchun ketgan bo'lsa, ayollar ko'p ishlarni o'z zimmalariga oldilar. The Amerikaning quruqlikdagi armiyasi (WLA) ayollarga dehqonchilik ishlarini o'z zimmalariga olishga yordam berdi, ayniqsa Kaliforniya.[129] Kanadalik ayollar Birinchi Jahon urushi paytida uy mudofaasi bo'yicha ham uyushgan ravishda ishladilar.[128] Qo'shma Shtatlardagi ayollar rasmiy ravishda harbiy xizmatga qo'shila olmadilar, ammo fuqarolik ko'ngillilari sifatida ishlashlari mumkin edi.[130]

Qo'shma Shtatlarda, Ikkinchi Jahon urushi davrida, "AQSh samolyotsozlik sohasida 310 mingdan ziyod ayol ishlagan" va shu bilan birga o'q-dorilar sanoat.[131]

Kanadadagi ayollar 1941 yilda yordamchi havo kuchlari va armiya tashkilotlariga qo'shilishlari mumkin edi va oxir-oqibat taxminan 50,000 ayollar qo'shildi.[128]

Ayollar va madaniyat

An'anaviy rollar

Kanadaning Evropa kolonizatsiyasidan so'ng, ayollar turli xil an'anaviy rollarni o'ynashdi. Uy vazifalaridan tashqari, ba'zi ayollar Yangi Frantsiyada naqd pulning asosiy manbai bo'lgan mo'yna savdosida qatnashdilar. Ular uyda erlari yoki otalari bilan birga savdogar, xizmatchi va ta'minotchi sifatida ishlashgan. Ba'zilar beva bo'lib, erlarining rollarini o'z zimmalariga olishdi. Bir nechtasi o'zlarining faol tadbirkorlari edi.[132] Xuddi shunday, Qo'shma Shtatlarda ayollar, ko'pincha erlari bilan mustamlaka jamiyatida ishlagan bo'lishlariga qaramay, "uy sharoitida" ko'proq ta'sirga ega edilar.[133]

Tünon Pablosning so'zlariga ko'ra, Meksika ayollari "afsonada yuksaltirilgan", ammo "[...) rollariga bo'ysunishgan" Meksika jamiyati davomida Meksika tarixi.[134]

Amerikadagi ayollar uchun dastlabki etakchi rollar

Incan jamiyat Kolumbiyagacha bo'lgan davrda gender parallelligidagi ikkilik tushunchasiga ega edi.[35] Bu Janubiy Amerikaning Andesidagi Incan ayollariga jamiyatda o'ziga xos rollarni o'ynashga imkon berdi.[35]

Peru mamlakati Ispaniyadan erta bo'lgan evropalik ayollarni ko'rdi konkistadorlar va encomenderas 1534 yildan 1620 yilgacha.[35] Bu ayollarning kamida 102 nafari siyosiy agent bo'lgan, katta miqdordagi boylikka ega bo'lgan, yuzlab yoki minglab mahalliy odamlarga qul sifatida ishlashga ruxsat berilgan.[35]

Amerika qit'asidagi ayollar uchun gender tengligini ta'minlash

Amerikaning ko'plab mamlakatlarida ayollar erkaklar bilan tenglikka erishish uchun qonuniy asoslar yaratilgan. Konstitutsiyaviy ravishda, zamonaviy ayollar Dominika Respublikasi huquqlari va mulkka egalik qilish jihatidan erkaklar bilan tengdir.[135] Argentinalik ayollar nisbatan yuqori darajadagi tenglikka erishdilar Lotin Amerikasi standartlari va Global Gender Gap Hisoboti tomonidan tayyorlangan Jahon iqtisodiy forumi 2009 yilda argentinalik ayollar erkaklarnikiga nisbatan resurslar va imkoniyatlardan foydalanish darajasi bo'yicha o'rganilgan 134 mamlakat orasida 24-o'rinni egallashdi.[136] Ayollar ichida Braziliya Braziliyaning 1988 yilgi Konstitutsiyasining 5-moddasida aniq ifoda etilgan erkaklar singari qonuniy huquq va burchlardan foydalanish.[137] Vazirlar Mahkamasi darajasidagi idora, Ayollar ishlari bo'yicha kotibiyat, ayollarning qonuniy huquqlarini ta'minlashga mas'ul bo'lgan maxsus kotibiyatni nazorat qiladi. Garchi qonun ish va ish haqi bo'yicha jinsga qarab kamsitishni taqiqlagan bo'lsa-da, erkaklar va ayollar o'rtasida ish haqi bo'yicha katta farqlar mavjud edi. Ayollarning ta'lim darajasi, ishchi kuchidagi ishtiroki va huquqlari, ayniqsa, bundan keyin yaxshilandi Chili bo'ldi demokratiya yana 1990 yilda. Chili qonuniylashtirildi ajralish 2004 yilda, shuningdek, a ni saylagan kam sonli mamlakatlardan biri ayol prezident.[138]

Ga binoan Mamlakatlar va ularning madaniyati, ning "juda yuqori nisbati" mavjud Urugvay ishchi kuchida qatnashadigan ayollar Janubiy Amerika mamlakat. Va bu Urugvay qonunchiligi Urugvay ayollari hokimiyat, hokimiyat va imtiyozlarga teng huquqlarga ega ", deb ta'kidlaydi. Ammo aslida ayollar hali ham" yuqori iqtisodiy, professional, siyosiy, ijtimoiyva diniy pozitsiyalar ".[139] Ga nisbatan siyosiy maydon, BMT Ayollari tomonidan 2012 yilda o'tkazilgan bir tadqiqot Parlamentlararo ittifoq (IPU) Urugvayni "189 mamlakat ichida 103-o'rinni egalladi ayollarning vakili yilda Parlament"va bu" hozirgi a'zolarning atigi 12 foizini tashkil etadi Senatorlar palatasi va Deputatlar palatasi Urugvayda ayollar bor ".[140]

Madaniy jihatdan, Dominikan Respublikasi ayollari sifatida tanilgan munosabatlarga ega machista xatti-harakatlar, bu erda ayollar tushungan va ma'lum darajada qabul qilgan maxismo Dominikan Respublikasi tabiati. An'anaga ko'ra, Dominikan Respublikasi ayollari itoatkor uy bekalari bo'lishlari kutilmoqda.[141] Xuddi shunday, Gaitidagi ayollar teng huquqqa ega konstitutsiyaviy[142] erkaklar kabi huquqlar iqtisodiy, siyosiy, madaniy va ijtimoiy sohalar, shuningdek, oilada. Biroq, Gaitidagi voqelik qonundan ancha yiroq: "Gaitining siyosiy, iqtisodiy va ijtimoiy xususiyatlari gaitiliklarning aksariyatiga salbiy ta'sir qiladi, ammo gaiti ayollari o'zlarining past darajadagi ijtimoiy e'tiqodlari tufayli asosiy huquqlaridan to'liq foydalanish uchun qo'shimcha to'siqlarga duch kelishmoqda. erkaklarga va ularning jinsiga qarab ularga nisbatan diskriminatsiya va zo'ravonlikning tarixiy namunasi. Ayollarga nisbatan kamsitish, Gaiti jamiyati va madaniyatida o'zining tinchlik va notinchlik davrida ham o'z tarixida mavjud bo'lgan tarkibiy xususiyatdir. "[143]

Gender tengsizligini Salvador hayotining turli sohalarida, masalan, ish bilan ta'minlash, sog'liqni saqlash, ta'lim, siyosiy ishtirok va oilaviy hayotda topish mumkin. Garchi ayollar Salvador qonun bo'yicha teng himoyadan foydalanish, ular ko'pincha erkak hamkasblariga nisbatan ahvolga tushib qolishadi.[144] Gondurasniki uchun xos daraja gender tengsizligi 146 mamlakat ichida 105-o'rinni egallab turibdi, umumiy ko'rsatkich 1-dan 0,511 ga teng bo'lib, OIV ko'rsatkichi bo'yicha (1 ta tengsizlikni ifodalaydi).[145] 1979 yilda Nikaragua inqilobidan keyin Sandinistlar boshchiligidagi Daniel Ortega diktator prezidentni hokimiyatdan chetlashtirdi Anastasio Somoza Debayle, ular bir qator ijtimoiy islohotlarni amalga oshirdilar, jumladan, gender tengsizligini yo'q qilishga va ayollarning savodxonlik darajasini yaxshilashga harakat qildilar. They also encouraged women to participate in the fight for social justice and equality[146] (Source: BBC: In Pictures: Sandinista Revolution remembered: https://www.bbc.co.uk/news/world-latin-america-10689502).

Ga ko'ra Inson taraqqiyoti to'g'risidagi hisobot Ofisi Birlashgan Millatlar Tashkilotining Taraqqiyot Dasturi, in Bolivia "men receive more and better education than women, receive increased and better health assistance than women, and have the possibility to generate greater income while working less...if we consider that women, as opposed to men, also have...the almost exclusive responsibility for domestic work".[147] Maternal mortality va savodsizlik among women rate as some of the highest in the world.[147][148] Bolivian women are also exposed to excessive maxismo, being utilized as promotional tools in popular advertising which solidifies stereotypes and assumptions about women.[149]

Cultural gains

Around the time of the American Revolution, women in the colonies gained greater access to the right to divorce.[23]

Women of Afro-Trinidadian mix commonly become "heads of households", thus with acquired "autonomy and power". By participating in Trinidad and Tobago's version of the Karnaval, Trinidadian and Tobagonian women demonstrate their "assertive sexuality". Some of them have also been active in so-called Afro-Christian sects and in running the "sou-sou informal rotating credit associations".[150]

O'tkazilgan so'rovnomalar Gallup in nine South American countries in 2007 found that attitudes about women's roles in those countries had shifted. Women were seen as being better able to cope with family and work demands than men and 69% of men felt that women should manage a household's money.[151]

Hukumatdagi ayollar

Shuningdek qarang: Hukumatdagi ayollar
Erika Araceli Rodriguez Hernández, Federal Deputy for the fifth constituency in Mexico, 2016.
Erika Araceli Rodriguez Hernández, Federal Deputy for the fifth constituency in Mexico, 2016.

Women hold 48.9% of the parliamentary seats in the Kuba milliy assambleyasi ranking sixth of 162 countries on issues of female participation in political life.[152] Panama had a female Prezident shaxs sifatida ularning milliy rahbari sifatida Mireya Moscoso1999 yildan 2004 yilgacha Panamada birinchi ayol prezident bo'lgan.[153]

Many Brazilian women have been elected mayors and many women have been federal judges. The first female assumed office in the Senat in 1979. Women became candidates for vice president for the first time in 1994. As of 2009, only 9% of the seats in the national parliament were held by women.[154]

Ayollar va ish joylari

Women in the Americas have increasingly contributed to the workplace, gaining jobs that were once closed to women. Kitobda, Successful Professional Women in the Americas: From Polar Winds to Tropical Breezes, the authors identify qualities that women who have succeeded in various professional endeavors in the Americas share alike. These characteristics were "high levels of o'z-o'zini samaradorligi," "an internal locus of control believing that success results from one's own behaviour" and "a need for achievement and a preference for challenging tasks."[155]

In the United States, women have been extremely successful in employment relating to the pre-college and university education of children.[156]

Ba'zi ayollar Trinidad va Tobago now excel in occupations such as being microenterprise owners, "lawyers, judges, politicians, civil servants, journalists, and kalipsonlar". Other women dominate in the fields of "domestic service, sales, and some light manufacturing".[150] Ayollari AQSh Virjiniya orollari are participating increasingly in the fields of economics, business, and politics.[157] Argentine women have an economic clout in relation to men that is higher than in most Latin American countries,[158] and numerous Argentine women hold top posts in the Argentine corporate world;[159] among the best known are Kris Morena, owner of the television production company by the same name, Mariya Amaliya Lakroz de Fortabat, former CEO and majority stakeholder of Loma Negra, the nation's largest cement manufacturer, and Ernestina Errera de Noble, direktori Grupo Klarin, the premier media group in Argentina.

In some countries, there is more work to be done for there to be equality in the workplace based on gender. In 2009, the female ishchi kuchining ishtirok etish darajasi in El Salvador was 45.9 percent, compared to the male rate of 76.7 percent.[160]

Women have also been very influential in mehnat harakatlari Amerikada. Puerto-Riko women became citizens of the AQSH. in 1917. Before that year - in 1898 - women form Puerto Rico were already active participants in the labor movement and agricultural economy in the island.[161] During the period of sanoatlashtirish, Puerto Rican women took jobs in the so-called "igna sanoati", working as tikuvchilar yilda garment factories.[161]

Woman mining gold in the Amazon river in Ecuador, 2014.
Woman mining gold in the Amazon river in Ecuador, 2014.

Many women in the Americas still make a living in subsistence professions. In Bolivia and Brazil, women practice oltin qazib olish on a small-scale basis.[162] Many women of Suriname work in the norasmiy sektor and in subsistence agriculture.[163] Some women living in French Guiana are from the Maroon society. Although matrilineal in nature, some Maroon women in French Guiana once acted only as assistants or basia uchun kabiten or male leader. A common job for the Maroon women in French Guiana include cleaning work in coastal areas, particularly in the markets of Saint-Laurent and Cayenne to earn income that would support their children.[164]

Ta'lim

Shuningdek qarang: Ayollar ta'limi

Education-wise, women in Guyana have outperformed male Guyanese in regional examinations. There are currently more women in Guyana who attend education in universities than do men.[165] Argentine women enjoy comparable levels of ta'lim with men, and somewhat higher school enrollment ratios than their male counterparts. They are well integrated in the nation's cultural and intellectual life.[166]

In El Salvador, the percentage of males with at least a secondary education in 2010 was 47.5, compared to females at 40.5 percent.[167]

Feminizm

The legal and government institutions that currently exist in Paraguay were developed in part through the efforts of feministik organizations in the country that held significant awareness-raising campaigns during the 1990s to formalize the guarantees of women's rights.[168]

Jinsiy zo'ravonlik va zo'ravonlik

During the times when slavery was legal in the Americas, enslaved women were often used as sexual objects and "had no recourse for sexual harm."[23]

In Latin America, often those who commit acts of violence against women go "unpunished by legal systems that are ill-equipped to prosecute offenders or that sometimes show little interest in doing so."[169]

Gvatemalada ayollarga nisbatan zo'ravonlik uzoq vaqt davomida og'ir darajalarga erishdi Gvatemaladagi fuqarolar urushi (1960-1996), and the continuing impact of that conflict has contributed to the present high levels of violence against women in that nation.[170] The total occurrences of femitsid in Guatemala by the end of November 2011 were around 650 women killed; in 2010 the murder rate was 9 per 100,000 women, vice 41 per 100,000 for males.[171] Klaudiya Paz va Paz, the attorney general in Guatemala has made violent crimes against women a priority and created a Criminal Court for Crimes of Femicide and Violence against Women.[169]

Violence against women has "been prevalent" in Haiti, especially after the 2010 earthquake.[169]

Shuningdek qarang

Shimoliy Amerika

Karib dengizi

Markaziy Amerika

Janubiy Amerika

Adabiyotlar

Iqtiboslar

  1. ^ Society for the History of Women in the Americas (SHAW) website
  2. ^ Ritchie, Rachel (2012). "Reading Women's History: Roundtable Discussion About Scholarship on Women's History in the Americas". Tarix ustaxonasi jurnali. 73 (73): 359–361. doi:10.1093/hwj/dbs001. S2CID 153477044. Olingan 30 oktyabr 2016 – via Project MUSE.
  3. ^ Jaschik, Skott (2009 yil 27 mart). "The Evolution of American Women's Studies". Yuqori Ed ichida. Olingan 31 oktyabr 2016.
  4. ^ Schofield, Ann (2013-04-23). "Whither History of Women in the Americas?". Amerika qit'asidagi ayollar tarixi. 1 (1). doi:10.14296/hwa.v1i1.1690. ISSN 2042-6348.
  5. ^ Zimmerman 2009, pp. 39-40.
  6. ^ Elias 2014.
  7. ^ a b v Kellogg 2005, p. 12.
  8. ^ a b Bruhns & Stothert 1999, p. 30.
  9. ^ Bruhns & Stothert 1999, p. 35.
  10. ^ Bruhns & Stothert 1999, p. 50.
  11. ^ Bruhns & Stothert 1999, pp. 52, 58.
  12. ^ Bruhns & Stothert 1999, pp. 53, 59.
  13. ^ Kellogg 2005, p. 13.
  14. ^ Kellogg 2005, p. 38.
  15. ^ Kellogg 2005, p. 39.
  16. ^ Delson et al. 2004 yil, p. 49.
  17. ^ Bell 2005 yil, 307-308 betlar.
  18. ^ Sellers 2007, p. 14.
  19. ^ Bruhns & Stothert 1999, pp. 86-88.
  20. ^ a b Stearns 2015, p. 77.
  21. ^ Lockard 2010, p. 451.
  22. ^ Miller 1991, p. 15.
  23. ^ a b v d e f g h Snyder 2015.
  24. ^ Stearns 2015, p. 78.
  25. ^ a b v Stearns 2015, p. 79.
  26. ^ Stearns 2015, p. 77-78.
  27. ^ Miller 1991, pp. 18-19.
  28. ^ Miller 1991, p. 15-17.
  29. ^ Jaffary 2007, 7-8 betlar.
  30. ^ Stearns 2015, p. 80.
  31. ^ Stearns 2015, p. 81.
  32. ^ Stearns 2015, p. 83.
  33. ^ Miller 1991, 20-21 betlar.
  34. ^ Jaffary 2007, p. 9.
  35. ^ a b v d e Quispe-Agnoli 2011, pp. 257–289.
  36. ^ Pesantubbee 2005, p. 35.
  37. ^ Stearns 2015, 81-82-betlar.
  38. ^ Coombs 2009, 46-48 betlar.
  39. ^ Jacobs 2009, p. 19.
  40. ^ & Jacobs 2009, p. 69.
  41. ^ Romney 2015.
  42. ^ Rayt 2002 yil, p. 196.
  43. ^ "Building the New World" 2007, p. 2018-04-02 121 2.
  44. ^ "Building the New World" 2007, p. 3.
  45. ^ Yeager 1995.
  46. ^ Lodine-Chaffey 2006.
  47. ^ Flath 2005.
  48. ^ a b v Yeager 1995, p. 845.
  49. ^ Yeager 1995, p. 843.
  50. ^ Narx 2006 yil.
  51. ^ Johnston 2010.
  52. ^ Dresser & Giles 1999.
  53. ^ Radding 2009, p. 110.
  54. ^ Radding 2009, p. 111.
  55. ^ Geyts 1978 yil, pp. iii-iv.
  56. ^ Morgan 2004 yil, p. 50.
  57. ^ Gellman 2006, p. 19.
  58. ^ Morgan 2004 yil, p. 148.
  59. ^ Morgan 2004 yil, p. 150.
  60. ^ a b Kiddy 2006, pp. 702-703.
  61. ^ Leahy & Wilson 2016, p. 110.
  62. ^ Doran 1978.
  63. ^ Lodine-Chaffey 2006, 2, 4-betlar.
  64. ^ Butler 1896, pp. 13-15.
  65. ^ Lodine-Chaffey 2006, p. 7.
  66. ^ Lodine-Chaffey 2006, p. 8.
  67. ^ Lodine-Chaffey 2006, p. 2018-04-02 121 2.
  68. ^ Lodine-Chaffey 2006, p. 19.
  69. ^ Lodine-Chaffey 2006, 9-10 betlar.
  70. ^ Lodine-Chaffey 2006, 34-35 betlar.
  71. ^ a b Lodine-Chaffey 2006, p. 26.
  72. ^ Lodine-Chaffey 2006, 23-24 betlar.
  73. ^ Lodine-Chaffey 2006, 27-29 betlar.
  74. ^ Lodine-Chaffey 2006, p. 42.
  75. ^ Lodine-Chaffey 2006, p. 28.
  76. ^ Lodine-Chaffey 2006, 47-48 betlar.
  77. ^ Lodine-Chaffey 2006, p. 53.
  78. ^ Lodine-Chaffey 2006, p. 56.
  79. ^ Butler 1896, p. 18.
  80. ^ Lodine-Chaffey 2006, p. 57.
  81. ^ a b Mays 2004, p. 198.
  82. ^ Bannister 1998.
  83. ^ Mays 2004, p. 195.
  84. ^ Abramovitz 1996, p. 59.
  85. ^ Mays 2004, p. 196.
  86. ^ Afzal 2015, p. 68.
  87. ^ a b Premdas 2015, p. 516.
  88. ^ Grubb 1988, 583-584-betlar.
  89. ^ Galenson 1984, p. 21.
  90. ^ Geiser 1901, p. 27.
  91. ^ Meagher 2008, p. 72.
  92. ^ a b Meagher 2008, p. 90.
  93. ^ Park 2006, pp. 138-143.
  94. ^ Northrup 1995, p. 76.
  95. ^ Afzal 2015, 68-69 betlar.
  96. ^ Northrup 1995, p. 145.
  97. ^ Galenson 1984, p. 26.
  98. ^ WorldAtlas 2016.
  99. ^ "Abolition and Suffrage" 2007.
  100. ^ Giere-Frye 2014, p. 1.
  101. ^ Jeffrey 1998, p. 2018-04-02 121 2.
  102. ^ a b Milliy park xizmati 2002 yil.
  103. ^ MacLean 2015.
  104. ^ a b Belmond 2013, 1-2-betlar.
  105. ^ a b MacLean 2016.
  106. ^ Clinton 2004, p. 5.
  107. ^ Mabee & Newhouse 1995, 104-105-betlar.
  108. ^ African American Registry 2016.
  109. ^ Hoffberger 2007, p. 4.
  110. ^ Korrol 1999, 60-61-betlar.
  111. ^ Korrol 1999, 64-66 betlar.
  112. ^ Korrol 1999, 61-62 betlar.
  113. ^ Sheehan & Young 2016.
  114. ^ Waltz 2003, p. 487.
  115. ^ Carey Jr. 2015, p. 19.
  116. ^ Carey Jr. 2015, p. 20.
  117. ^ Carey Jr. 2015, p. 14.
  118. ^ O'Connor 2014, p. 28.
  119. ^ O'Connor 2014, 42-43 betlar.
  120. ^ a b Bergmann et. al. 1990 yil, p. 3.
  121. ^ Bergmann et. al. 1990 yil, p. 12.
  122. ^ D'Itri 1999, pp. 69, 90, 94-99.
  123. ^ Bergmann et. al. 1990 yil, p. 14.
  124. ^ Jayn 2005 yil, p. 15.
  125. ^ Li 1929 yil, p. 1.
  126. ^ Ganzert 1936 yil, C-5, C-10-betlar.
  127. ^ Inter-American Commission of Women 1933.
  128. ^ a b v "Women and War". Historica Canada. Olingan 8-noyabr 2016.
  129. ^ Reft, Ryan (18 October 2015). "The Women's Land Army "Farmettes" for Suffrage During World War I". KCET. Olingan 8-noyabr 2016.
  130. ^ "Birinchi jahon urushi". Women in Military Service for America Memorial Foundation, Inc. Olingan 8-noyabr 2016.
  131. ^ "American Women in World War II". Tarix. Olingan 7-noyabr 2016.
  132. ^ Noel, Jan (2009). "N'être plus la déléguée de personne: une réévaluation du rôle des femmes dans le commerce en Nouvelle-France". Revue d'Histoire de l'Amérique Française. 63 (2): 209–241. doi:10.7202/044453ar.
  133. ^ Giere-Frye 2014, p. 2018-04-02 121 2.
  134. ^ Tuñón Pablos, Julia (1999-06-05). Women in Mexico A Past Unveiled. Texas universiteti matbuoti. ISBN 0-292-78160-1. Olingan 23 oktyabr 2013.
  135. ^ "Dominikan Respublikasida ayollarning roli" (PDF). KATTA O'QING. San'at uchun milliy fond. Olingan 24 oktyabr 2013.
  136. ^ La Nación: Mujeres siguen siendo discriminadas (ispan tilida)
  137. ^ "Guide to Law Online: Brazil | Law Library of Congress". Loc.gov. 2016-06-22. Olingan 2016-08-01.
  138. ^ "Gender Equality and Social Institutions in Chile". Ijtimoiy institutlar va gender indeksi. Olingan 31 mart 2012.
  139. ^ Division of Labor by Gender, Gender Roles and Statuses, Uruguay, everyculture.com
  140. ^ Young Uruguayan women aim to boost their role in politics, BMT Ayollari, 2013 yil 29 yanvar
  141. ^ "Machismo va Dominik Respublikasi". dr1.com. Olingan 24 oktyabr 2013.
  142. ^ Constitution of the Republic of Haiti, Title III: "Art. 17: All Haitians, regardless of sex or marital status, who have attained twenty-one years of age may exercise their political and civil rights if they meet the other conditions prescribed by the Constitution and by the law.Art. 18: Haitians shall be equal before the law, subject to the special advantages conferred on native-born Haitians who have never renounced their nationality."
  143. ^ Report of the Inter-American Commission on Human Rights (IACHR)on “The Right of Women in Haiti to be Free from Violence and Discrimination.” OEA/Ser.L/V/II, Doc. 64, 10 March 2009.
  144. ^ United Nations, Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination against Women, Combined third and fourth periodic reports of States Parties, El Salvador, 2001
  145. ^ BMTTD. Human Development Report 2011: Sustainability and Equality. 2011. Technical Report.
  146. ^ "BBC News - In pictures: Sandinista revolution remembered". BBC yangiliklari. Bbc.co.uk. 2010-07-20. Olingan 2016-08-01.
  147. ^ a b "The Situation of Women in Bolivia". UNICEF. Olingan 25 fevral 2012.
  148. ^ "Gender equality and social institutions in Bolivia". Ijtimoiy institutlar va gender indeksi. Olingan 26 fevral 2012.
  149. ^ Lynn Walter (2001). Women's rights: a global view. Greenwood Publishing Group. p.24. ISBN 978-0-313-30890-1. Olingan 26 fevral 2012.
  150. ^ a b Trinidad va Tobago, everyculture.com
  151. ^ Rios, Jesus; Crabtree, Steve (29 November 2007). "Is South America Moving Beyond Machismo?". Gallup. Olingan 7-noyabr 2016.
  152. ^ "HDR 2004 - Country Fact Sheets". Arxivlandi asl nusxasi 2004-09-08.
  153. ^ Panama, everyculture.com
  154. ^ "UNdata | country profile | Brazil". Data.un.org. 1945-10-24. Olingan 2016-08-01.
  155. ^ Hinds, Kristina (September 2008). "Successful Professional Women in the Americas: From Polar Winds to Tropical Breezes". Journal of Eastern Caribbean Studies. 33 (3): 70–76 – via EBSCOhost.
  156. ^ "Amerikadagi ayollar tarixi". WIC. Olingan 3 noyabr 2016.
  157. ^ AQSh Virjiniya orollari, everyculture.com
  158. ^ iEco: Brecha salarial (ispan tilida)
  159. ^ iEco: Las mujeres que manejan los millones (ispan tilida)
  160. ^ "UNDP, Human Development Report, United Nations, 2011" (PDF). Birlashgan Millatlar. 2011 yil.
  161. ^ a b Introduction, Puerto Rican Labor Movement
  162. ^ Lahiri-Dutt, Kuntala; Macintyre, Martha (2006). "Introduction: Where Life is in the Pits (and Elsewhere) and Gendered". Women Miners in Developing Countries: Pit Women and Others. Ashgate. p. 14. ISBN 978-0754646501.
  163. ^ Surinam, everyculture.com
  164. ^ Polimé, Thomas (translated from Dutch by Kenneth Bilby). "The Role of Women in the Maroon Societies of Suriname and French Guiana". This article was commissioned by SITES for the Educational Resource Guide to the exhibition Creativity and Resistance: Maroon Cultures in the Americas. Olingan 3 noyabr 2013.
  165. ^ Seecharan, Clem. "Gayana". Advameg, Inc. Olingan 21 oktyabr 2013.
  166. ^ Educ.ar: La mujer y sus derechos (ispan tilida)
  167. ^ United Nations Development Programme, 2011
  168. ^ "Social Institutions and Gender Index". genderindex.org. Olingan 4 sentyabr, 2011.
  169. ^ a b v "In Latin America, Women Still Confront Violence". Xalqaro strategik tadqiqotlar markazi. 2013 yil 8 mart. Olingan 7-noyabr 2016.
  170. ^ Villareal, Rayan (2013 yil 18-yanvar). "Yarim osmon tushmoqda: Gvatemaladagi ayollarga nisbatan tizimli zo'ravonlik shafqatsiz fuqarolar urushidan to'lqinlar". International Business Times. Olingan 17 iyun 2013.
  171. ^ Allison, Mike (November 30, 2011). "'Femicide' in Guatemala: Does the concept obscure more than it illuminates?". Christian Science Monitor.

Bibliografiya

Tashqi havolalar